Zespół Szkolno - Przedszkolny w Pniewie
Szkoła Podstawowa Samorządowe Przedszkole nr 2
im. Żołnierzy Armii Krajowej w Pniewie w Pniewie
Gabinet rewalidacyjno - logopedyczny.
LOGOPEDA - Monika Zajda - Przychodzka
12 przykazań logopedycznych
(wg Leona Kaczmarka)
1. Narządy mowy dziecka kształtują się i zaczynają funkcjonować już w życiu płodowym. Są one ogromnie wrażliwe na wszystkie bodźce fizyczne i chemiczne, zarówno sprzyjające jak i szkodliwe.
2. Mowa otoczenia powinna być poprawna. Do dziecka trzeba mówić wolno, dokładnie i wyraźnie, trzeba zaniechać sztucznego spieszczania i używania tzw. języka dziecięcego.
3. Dziecko powinno reagować na aktywność uczuciową i słowną otoczenia. Z początku jest to uśmiech, ruch rączki, przegięcie ciała. Wnet jednak nastąpią reakcje głosowe. Gdy ich brak, trzeba koniecznie zbadać słuch dziecka, gdyż może on być osłabiony.
4. Absolutnie nie wolno krępować dziecka w reagowaniu na aktywność otoczenia.
5. Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy (rozszczep warg, dziąseł, podniebienia, zniekształcenia w układzie szczęk, uzębienia itp.), powinno się bezwzględnie pójść z nim do lekarza specjalisty: chirurga plastyka, ortodonty.
6. Dziecko leworęczne należy otoczyć specjalną opieką. W okresie kształtowania się mowy nie wolno zmuszać go do posługiwania się prawą ręką, gdyż mogą wystąpić zaburzenia mowy.
7. Kiedy dziecko samo zaczyna coraz więcej mówić nie wolno tej skłonności gasić np. obojętnością lub cierpką uwagą, bo wówczas dziecko zamyka się w sobie, staje się nieufne, przestaje mówić.
8. Nie należy hamować żywiołowego pędu do mowy, trzeba wykorzystać ogromny ładunek uczuciowy, jaki dziecko wkłada w mowę.
9. Należy pilnie baczyć czy kształtowanie się mowy dziecka przebiega zgodnie z normą.
10. Od momentu zdobycia przez dziecko umiejętności mówienia zdaniami nie wolno bezustannie przeszkadzać mu przez ciągłe poprawianie i zmuszanie do poprawnego powtarzania, gdyż dziecko nabawi się kompleksu niższej wartości, straci zaufanie do otoczenia, przestanie mówić.
11. Dziecko trzyletnie monologuje, ale chce też rozmawiać z otoczeniem, zadaje mnóstwo pytań i przepada za opowiadaniami. Nie wolno lekceważyć tych faktów, gdyż pomaga to dziecku w wysławianiu się, w umiejętności wyrażania swych myśli i uczuć.
12. Jeśli mimo wszystko nie udało się zapobiec powstaniu defektów mowy, należy jak najszybciej zgłosić się do logopedy, który pokieruje terapią dziecka przy ścisłej współpracy rodziców.
Kiedy należy udać się z dzieckiem do logopedy?
- cenne wskazówki dla rodziców i wychowawców
Podczas artykulacji głosek: s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś, ź, ć, dź dziecko:
- wsuwa język miedzy zęby;
- układa go niesymetrycznie, dając dźwięk poświstu charakterystycznego dla mowy Kaczora Donalda.
W każdym wieku jest to wada, z której się nie wyrasta. Im dłużej zwlekamy z wizytą u specjalisty, tym bardziej wada się utrwala.
Dziecko mówi przez nos – jak przy katarze, mimo, że nie jest chore.
Zauważamy zmiany anatomiczne w budowie narządów mowy dziecka np. języka, podniebienia, zgryzu, zębów.
Mamy wątpliwości czy nasze dziecko dobrze słyszy.
Dziecko zniekształca głoski lub zastępuje innymi.
Jeśli w trakcie mówienia dziecko powtarza sylaby (np. lo – lo – lody), wyrazy (np. Daj mi mi mi piłkę.), zacina się (może to być problem tzw. niepłynności mówienia, która minie z wiekiem, ale może to być również objaw jąkania.
Gdy podczas wymowy głoski r:
- dziecko wymawia ją gardłowo;
- brzmi ona jak w języku francuskim lub niemieckim.
Dziecko w wieku 2 lat:
- nie nazywa przedmiotów, kiedy jest pytany „Co to jest?”;
- nie posługuje się prostymi zdaniami;
- nie wykonuje prostych poleceń ( „Daj mamie lalkę.”).
Dziecko w wieku 3 lat:
- nie mówi wcale lub wymawia jedynie pojedyncze wyrazy;
- jego wypowiedzi są pozbawione intonacji, melodii;
- stosuje dziwactwa językowe np. wszystkie wyrazy w zdaniu rozpoczynają się od tej samej głoski;
Dziecko w wieku 4 lat:
- wymawia głoski s, z, c, dz jak ś, ź,ć, dź;
- głoski dźwięczne zastępuje bezdźwięcznymi np. b na p ( zamiast „buda” mówi „putta”), d na t („dom” – „tom”), w na f (zamiast „woda” – „fota”), g na k („gęś” – „kęś”);
- myli głoski o podobnym brzmieniu np. s –c („sala” = „cala”), sz – cz („szyje”= „czyje”).
Dziecko w wieku 5 lat:
- głoski sz, ż, cz, dż zamienia na s, z, c, dz np. zamiast „szafa” mówi „safa”;
- nie używa zdań rozwiniętych;
- nie zadanie pytań.
Dziecko w wieku 6 lat:
- nie wymawia głoski r – zamiast „rower” mówi „lowel” lub „jowej”;
- nie potrafi odpowiedzieć na zadane pytania dotyczące wysłuchanego wcześniej opowiadania, bajki;
Popełnia wiele błędów gramatycznych.